Okuma Stratejileri ve Akıcı Okuma
Okuma genel anlamıyla yazılı ya da elektronik ortamda bulunan metinleri anlamlandırma yeteneğidir. Okuma eylemi ilk önce metni tanıma ve metinde iletilmek istenen anlamı eksiksiz ve doğru algılamaktır. Okumak aynı zamanda bilginin yerini bulmak ve metnin planını çözerek ardından metni yorumlayabilmek ve eleştirebilmektir. Metindeki bilgileri daha önce edinilmiş bilgilerle birleştirmek, metne ait ileriye dönük tahminlerde bulunmak ve fikirleri organize etmek okumanın temel amaçları arasındadır. Okuma sırasında etkili okuma becerisini arttıracak okuma yöntem ve teknikleri şunlardır:
1. Göz Atarak Okuma
Göz atarak okuma tekniğinde amaç, metnin ayrıntılarına girmeden ana hatlarıyla metni anlamaktır. Bu okuma tekniğini kullanırken metnin içeriğine ve başlığına bakıldıktan sonra hızlı bir şekilde metne göz atılır. Zihinde oluşan soruların cevaplarına ve metnin ana fikrine ulaşılmaya çalışılır.
2. Özetleyerek Okuma
Özetleyerek okuma tekniğinde amaç, sözlü ya da yazılı olarak metni ana hatlarıyla ifade edebilmektir. Bu okuma tekniğinde metne göz atılmadan önce metnin ana fikrini ve konusunu belirlemeye yönelik sorular hazırlanır. Metin, okuma sırasında zaman zaman kesintiye uğratılarak okunan bölümün özeti çıkarılır. Okuma süreci bittikten sonra her bölümün özeti ve önceden hazırlanan soruların cevapları birleştirilerek bir paragraf hâline getirilir. Böylece metnin ana ve yan fikirleri arasındaki ilişkiler anlam bozulmadan birleştirilmiş olur.
3. Not Alarak Okuma
Not alarak okuma yönteminde amaç, okunan metnin önemli yerlerinin hatırlanmasını sağlamaktır. Bu teknikte sesli ya da sessiz okuma sırasında amaca göre not alınır. Not alınırken metnin tamamımın değil önemli noktalarına vurgu yapılır.
4. İşaretleyerek Okuma
İşaretleyerek okuma tekniğinde amaç, önemli görülen yerlerin ve anahtar sözcüklerin belirlenmesidir. Okuma sırasında önemli olduğu düşünülen yerler renkli kalemlerle işaretlenir.
5. Tartışarak Okuma
Tartışarak okuma tekniğinde amaç, okuyucunun metinde işlenen konuyla ilgili düşünce ve görüşlerini metni okuyan başka kimselerle paylaşarak metin hakkında fikir alışverişi yapmasıdır. Böylece aynı metni okuyan kişiler arasında metne karşı farklı bakış açıları gelişebilmektedir. Bu okuma tekniğinde okurlar, metin üzerinde fikir alışverişi yaparken karşıt düşüncelere de saygılı olmalıdır.
6. Eleştirel Okuma
Eleştirel okuma tekniğinde okur, metin hakkında sorular sorarak metne dair olumlu veya olumsuz görüşlerini belirtir. Böylece okur, metne karşı objektif bir tutum sergiler ve metni eleştirel bir bakış açısıyla değerlendirdikten sonra ele alınan konu hakkında kendi yargılarına ulaşır.
Yorumlar
Yorum Gönder